Giriş

2013 yılında Ethereum White Paper’ın yayınlanmasından bu yana, ağda sürekli yükseltmeler gerçekleştirilmiş ve her biri yeni fırsatları beraberinde getirmiştir. Şubat 2024'te gerçekleştirilmesi beklenen Dencun Yükseltmesi, Ethereum ekosisteminde bir dizi dönüşümsel etki getirecek devasa bir ilerlemeyi temsil ediyor.

Dencun'daki Ana Öneriler

Dencun'daki en dönüştürücü öneri EIP-4844'tür, ki bu da Layer 1'e sunulan Layer 2 işlem verileri için yeni bir blok veri yapısı olan Blob'u tanıtır. Verilerin Calldata ile Execution (yürütme) katmanı yerine Blob aracılığıyla konsensüs katmanında depolanmasıyla ve Blob'ların bir ay sonra otomatik olarak silinmesiyle birlikte depolama maliyetleri önemli ölçüde azaltılabilir. Bu, yürütme katmanı üzerindeki yükü önemli ölçüde azaltır. Blob ayrıca bağımsız bir ücret mekanizması sağlayarak Layer 2 yakıt ücretlerinin büyük ölçüde düşmesine sebep olur.

EIP-4844'ün ötesinde, Dencun son derece önemli farklı önerileri de içeriyor:

EIP-1153, kalıcı depolama ücretleri yerine işlem başına tek bir yakıt ödemesine izin veren yeni bir opcode ile geçici akıllı sözleşme depolaması sunar. Bu da, dApp'ler için daha fazla esneklik ve verimlilik sağlar.
EIP-4788, konsensüs-yürütme bağlantılarını güçlendirerek, konsensüs köklerini yürütme bloklarına dahil eder. Bu da dApp'lerin konsensüs verilerine daha güvenilir bir şekilde erişmesine olanak sağlar.
EIP-5656, bir bellek kopyalama işlem kodu aracılığıyla iş akışlarını kolaylaştırır ve akıllı sözleşme yürütme yakıt maliyetlerini azaltır.

Layer 2 Yakıt Ücretlerinde Büyük Düşüş

Dencun Yükseltmesi’nin, Layer 2 işlemleri için yakıt ücretlerini birkaç temel yolla büyük ölçüde azaltması bekleniyor:

Blob'un bağımsız ücret yapısı, Calldata'ya kıyasla veri depolama maliyetlerini büyük ölçüde düşürür.
Geçici blob veri depolaması, uzun vadeli depolama maliyetlerini daha da azaltır.
EIP-1153, kalıcı depolama ücretleri yerine daha ucuz geçici sözleşme depolamasına izin verir.
EIP-5656 gibi opcode'lar iş akışlarını optimize eder ve yürütme maliyetlerini düşürür.

Bazı tahminlere göre, Dencun'dan sonra Layer2 protokollerindeki toplam işlem ücretlerinin 10 kat veya daha fazla azaltılabileceği, bu durumun kullanıcılar için çok daha ekonomik hale getirilebileceği söyleniyor. Daha düşük Layer 2 yakıt ücretleri, Ethereum Layer 2 çözümlerinin benimsenmesini hızlandırmalıdır.

Ekosistem Genelinde Dönüştürücü Etkiler

Dencun tarafından getirilen köklü değişiklikler, daha geniş Ethereum ekosistemi üzerinde derin etkiler gösterecektir. Layer 2 performansındaki bu büyük artış, oyun, NFT'ler ve türevler gibi yüksek hacimli sektörler için kuralları değiştirecektir. Örneğin, blokzincir oyunlarını kısıtlayan işlem geçişi etrafındaki darboğazlar hafifletilecek, bu da daha etkileşimli ve merkeziyetsiz oyun deneyimlerinin kapısını aralayacaktır.

Yakıt ücretlerinin azaltılmasından dolayı NFT basımı ve işlemleri de önemli ölçüde erişilebilir ve uygun fiyatlı olacaktır. Bu durum, daha fazla kullanıcı ve proje yaratıcısını Web3 alanlarına çekmesini sağlayacaktır. Yakıt ücretlerindeki düşüşler aynı zamanda birden fazla işlemi içeren, örneğin fraksiyonlaştırma gibi daha karmaşık NFT kullanımlarını mümkün kılabilir.

Belirli kullanım durumlarının dışında, düşük yakıt ücretleri Ethereum'daki temel geliştirici deneyimini yeniden şekillendiriyor. Dağıtım, test ve yineleme için daha uygun maliyetle, yenilikçi dApp'ler inşa etmenin önündeki engeller azalmaktadır. Muhemelen bu durum, Ethereum'un geliştirici topluluğunun büyümesine sebep olacaktır.

Daha ekonomik yürütme, yüksek maliyetler nedeniyle önceden uygulanabilir olmayan yeni dApp kategorilerini de mümkün kılmakta ve Ethereum'da yaratıcılık ve yenilik için yeni yönlere ivme kazandırabilir.

Konsensüs verilerinin doğrudan entegrasyonu, daha güvenilir zincir üstü analizler, şeffaf içgörüler ve temel protokol bilgilerine dokunan güvensiz uygulamalar için çeşitli imkanlar sağlar.

Sonuç

Web3'ün temel taşı olan Ethereum'un itibarı ve etkisi, Dencun'un getirdiği kapsamlı iyileştirmelerin ardından daha da artacaktır. Sorunsuz bir yükseltmeyi gerçekleştirmeye odaklanan olağanüstü Ethereum geliştirici topluluğu sayesinde, şu anda test ağlarında kapsamlı testler yapılmaktadır.

Dencun; performans ve ölçeklenebilirlikten, erişim ve uygulamalara kadar ağı neredeyse temelden değiştirecek baş döndürücü yeniliklerle Ethereum tarihinde bir önemli bir süreci temsil ediyor. Kripto dünyası, Ethereum'un bir sonraki evriminin önemli etkisini heyecanla bekliyor.

Ethereum'un Dencun Yükseltmesi: Kullanıcılar, Geliştiriciler ve İşletmeler Üzerinde Dönüştürücü Etkileri